Gà chọi Bình Định là giống gà nổi tiếng từ xưa đến nay. Chúng có nguồn gốc lâu đời và được nhắc đến trong lịch sử. Giống gà này có thể chất tốt, thể hiện đặc điểm có sức chịu đòn và thi đấu bền bỉ. Vì vậy, giới chơi gà chọi trong nước đã đánh giá cao; và nhiều con gà chọi Bình Định đã thi đấu nổi tiếng ở các trường đấu nhờ các thế đánh hay; đòn đá đẹp và hiểm.
Lịch sử gà chọi Bình Định
Nói đến lịch sử của giống gà này khó có thể xác định được do có ít tài liệu; và người chơi và nuôi gà thường hay dấu nghề và giữ độc quyền về dòng mái.
Gà chọi được nuôi từ xa xưa đến nay ở nhiều địa phương trên địa bàn Bình Định. Tính đến nay; có khoảng 1.000 con gà trống được tuyển chọn, huấn luyện; và được người chơi sử dụng để thi đấu ở các cấp độ khác nhau. Hiện nay, giống gà này không chỉ có ở Bình Định mà chúng phổ biến ở các vùng miền lân cận khác như Quảng Ngãi; Phú Yên, Gia Lai, ĐăkLăk, Khánh Hòa. Những con gà trống sẽ được tuyển chọn đi thi đấu được thành tích cao thì thường được bán đi nhiều nơi trong; và ngoài nước như Trung Quốc, Lào, Campuchia, Thái Lan.
Đặc điểm gà chọi Bình Định
Gà chọi Bình Định có đặc điểm chung đó là có tầm vóc to lớn; cơ bắp phát triển, có thể chất tốt; xương to chắc điều này thể hiện sự chịu đòn thi đấu bền bỉ. Trong đó, có rất nhiều con chịu đựng được 40 hiệp đấu liên tục cứ mỗi hiệp dài 20 phút; và thời gian giải lao giữa hiệp là 5 phút.
Phần đầu, cổ, ngực, đùi đều rất thưa lông; nhưng ở hai cánh có bộ lông phát triển sẽ giúp gà có khả năng cất cao mình để tung đòn đá. Ở giống gà này tốc độ sinh trưởng chậm, trên 1 năm tuổi chúng mới thành thục về thể vóc.
Ngoại hình
Gà chọi Bình Định sở hữu ngoại hình to lớn với đôi chân cao to và khỏe. Ở gà trưởng thành có con dài đến 15 cm, thường thấy rõ nhất là loại 10 -13 cm, chúng có cựa sắt ngắn hoặc không có, lớp biểu bì hóa sừng ở cẳng chân dày và cứng. Phần ngực của chúng rộng với cơ ngực nổi hiện lên thấy rõ. Phần đùi to, dài và cơ phát triển. Tuy nhiên, ở bụng của chúng rất gọn, khoảng cách giữa hai mỏm xương chậu hẹp từ 1,5 – 3 cm ở con trống. Phao câu và lông đuôi phát triển, ở phần lông đuôi có thể dài đến 30 cm.
Trọng lương cơ thể của con trưởng thành con trống có thể đạt 5 kg, nhưng thường sẽ thấy loại nặng từ 3,5 – 4,5 kg. Khối lượng cơ thể trưởng thành của gà mái đạt 3.5 – 4 kg. Tuy nhiên, trong quá trình nuôi dưỡng và huấn luyện gà người ta thường khống chế khối lượng của con trống để thi đấu ở trong lượng khoảng 3 – 3,8 kg – đây là khối lượng mà gà phát huy tốt nhất ở các đòn đá hay và hiểm.
Theo cách nuôi truyền thống ở các hộ gia đình; con 18 tháng tuổi ở con trống đạt bình quân 4,034g còn con mái đạt 2,870g.
Chế độ ăn của gà chọi Bình Định
Theo cách nuôi truyền thống, gà chọi Bình Định được nuôi dưỡng bằng thức ăn dạng nguyên gồm: lúa,;gạo, giun, dế, động vật thủy sinh, côn trùng, cây cỏ. Nhưng ngày nay; họ nuôi bằng thức ăn hỗ hợp công nghiệp để cho gà con ở giai đoạn theo mẹ. Sau 1,5 tháng tuổi cho thêm lúa gạo, cơm, ngô, …
Chế độ ăn cho gà chia làm 2 bữa vào 9 giờ sáng và 4 – 5 giờ chiều. Riêng gà con cho ăn tự do, còn gà tách mẹ ngoài 2 bữa chính còn tự đi kiếm ăn. Gà lớn trên 6 tháng cho chúng ăn thêm rau, giá, xà lách, chuối sứ, cà chua. Mỗi tuần có thể bổ sung thêm 1 – 2 bữa lươn hoặc thịt bò.
Khẩu phần ăn của gà con tách mẹ là cám gạo: 10%, lứa: 30%; cá tươi nấu chín: 20%, rau (rau muống, cải, xà lách): 20%. Khẩu phần ăn cho một con gà trống thi đấu/ngày bao gồm: lúa: 0,25 kg; rau, giá: 0,1 kg, lươn, thịt bò: 0,1 kg.
Chọn giống
Để có một con gà chọi Bình Định thi đấu đạt giải việc quan trọng chính là chọn giống và huán luyện. Đối với gà trống trong quá trình thi đấu không thành công chúng sẽ bị làm thịt ăn. Đối với gà mái, từ khi nở ra; lớn lên con nào có ngoại hình thể chất tốt khỏe mạnh; tính hung dữ và có một số đặc điểm ngoại hình quy định phẩm chất tốt sẽ được giữ lại để sinh sản.
Gà chọi Bình Định sẽ được kiểm định qua vài lứa; nếu chúng sinh sản ra được nhiều gà trống đạt thành tích cao thì sẽ tiếp tục sử dụng để nhân giống; nếu không đạt thì bị loại bỏ.
Đối với con gà trống, con nào có ngoại hình tốt, thế chất tốt; tính tình hung hăng thì được đưa vào huấn luyện. Trong quá trình huấn luyện; người ta tiếp tục lựa chọn theo các tiêu chí có thể chất tốt như: khả năng chịu đựng; gan lì, luyện tập và thi đấu bền bỉ. Chúng phải có những thế đánh hay, đòn đá đẹp và hiểm, có khả năng chịu đòn tốt. Tỷ lệ gà được huấn luyện thành công và trở thành gà thi đấu là rất thấp. Tỷ lệ chỉ đạt được dưới 20% so vớ tổng thể số gà trống lúc nở ra.
Huấn luyện các chiến kê
Ở gà con được nuôi chung cả ổ và theo mẹ đến 2,5 hoặc 3 tháng tuổi. Sau khi chúng tách mẹ vẫn được nhốt chung, cho đến 4 – 5 tháng tuổi thì tách riêng trống, mái. Gà trống lúc này được nhốt riêng mỗi con một ô, không cho các con trống thấy mặt nhau để tránh mổ và đá bậy.
Đến khi gà đã gáy rõ tiếng thì bắt đầu cắt lông ở các vùng đầu, cổ, ức, đùi nhằm bộc lộ da ở các vùng này. Đồng thời cắt tai, tích. Cho gà đá thử 1–5 trận, xem con nào có khả năng đá hay thì giữ lại huấn luyện tiếp, hoặc không thì bị loại bỏ.
Huấn luyện gà chọi Bình Định bằng các việc chính:
- Quần sương: cho gà vận động vào sáng sớm hằng ngày.
- Xát nghệ: dùng nghệ giã nhỏ, hoà với rượu, nước trà, nước tiểu trẻ con, sau đó sẽ sát vào vùng da đã cắt lông trong vòng 3 tháng để cho da dày lên nhằm tăng khả năng chịu đòn và giảm thương tích khi thi đấu.
- Dầm cẳng: trước khi thi đấu 1 tháng, gà được cho ngâm chân trong hỗn dịch: nghệ, muối, nước tiểu để cho gà được cứng chân. Mùa chọi gà thường được tổ chức vào dịp Tết, sẽ kéo dài từ tháng chạp đến tháng tư âm lịch. Sau đó, từ tháng năm đến tháng 11 âm lịch là mùa gà thay lông nên không sử dụng thi đấu được.
Kết luận
Bài viết trên đây chia sẻ về gà chọi Bình Định hy vọng anh em sư kê đã biết thêm về dòng gà chọi chiến này. Chúc bạn thành công trong việc lựa chọn cho mình một chú gà tốt để thi đấu.
facebook▏gadondatviet.net
